الهام مرادی:
سیگار؛ عادتی که آهسته آهسته شروع می شود . تند تند خراب می کند
اولش چیزی نیست؛ همه فکر میکنند که ارادهشان بسیار قویتر از اعتیادشان به یک سیگار پیزوری است اما در ادامه، نخهای عادت، همینطور دور پیکر ارادهشان تنیده میشود.
هر روز يك نخ بيشتر؛ يك دور بيشتر و بعد، به جايي ميرسند كه به راحتي از پس ترك كردنش، برنميآيند و سپس، اين نخهاي تنيده شده به دور پيكر اراده انسانها، آنقدر محكم ميشود كه كار از كار ميگذرد و حالا، اين آدمها هستند كه اسير سيگارها ميشوند. باور كنيد همهچيز به همين راحتي و با همين ظرافت اتفاق ميافتد. در باغ سبز نشان داده ميشود و بعد، به خاك سياه مينشينيد. شاهدش اينكه هيچ سيگارياي، از سيگاري بودن خودش راضي نيست و دوست دارد كه يك روزي حتما آن را كنار بگذارد؛ اما نميتواند. دوست داريد از سيگار بيشتر بدانيد؟ دوست داريد بدانيد سيگار چه بلايي سر ما ميآورد؟ اين مطلب را كه به كمك دكتر علي زهرهوند، متخصص داخلي، تهيه شده بخوانيد تا پاسخ اين سؤال را بدانيد.
ريه: سرطان«اسمال سل small cell» يكي از خطرناكترين سرطانهاي ريه است كه استعمال سيگار شايعترين عامل اين سرطان است. يكي از آسيبهايي كه سيگار به بدن وارد ميكند، از بين بردن پرزهاي مجاري داخلي بدن در اعضاي داخلي است كه كارشان ممانعت از ورود ويروسها، ميكروبها و مواد سرطانزاست. پس استعمال سيگار را ميتوان عامل بروز اكثر سرطانها دانست.
دستگاه گوارشي: يكي از عوامل ترش كردنهاي متوالي افراد، استعمال دخانيات است. اين ترش كردنها باعث برگشت اسيد به مري ميشود و مري را براي ابتلا به سرطان مستعد ميسازد. زخمها و سرطانهاي دستگاه گوارشي و روده بزرگ و كاهش ترشحات معده همه از اثرات مخرب استعمال سيگار است. بيماريهاي ديگر دستگاههاي گوارشي مثل كيسه صفرا و كبد و سرطانهاي مربوط به آنها مثل تشكيل سنگهاي كيسه صفرا و سرطان لوزالمعده ارتباط مستقيم با استعمال دخانيات دارند.
رگها: شكننده شدن عروق و خونريزي آنها بر اثر استعمال سيگار بهوجود ميآيد. با خونريزي عروق، امكان اكسيژن رساني به آن ناحيه از بين ميرود و قطع اكسيژنرساني مساوي است با سكته. يكي از شايعترين عوامل سكتههاي قلبي و مغزي استعمال سيگار است.
مو: سيگار كشيدن باعث ريزش مو ميشود. متخصصين معتقدند مواد شيميايي سمي كه در دود سيگار وجود دارد، به DNA موجود در فوليكول موها صدمه ميزند و راديكالهاي آزاد را كه به ساختار مو آسيب ميزنند، توليد ميكند؛ در نتيجه افراد سيگاري موهاي كمپشتتري دارند كه زودتر هم سفيد ميشوند.
پوست: تغيير ميميك صورت و چروك و پيري زودرس پوست و تيرگي بافتهاي آن از تأثيرات كشيدن سيگار است. سيگار كشيدن يكي از شايعترين عوامل ابتلا به سرطان پوست هم هست. براساس تحقيقي كه در سال ۲۰۰۱ چاپ شده، ابتلا به سرطان سلول سنگفرشي كه دومين سرطان شايع پوست است، در افراد سيگاري تا ۳ برابر بيشتر از افراد غيرسيگاري است.
دهان : تيرگي رنگ پوست لب و بد شكل شدن آن، از ديگر تأثيرات سيگار بر بدن است كه نشانههاي آن را بر افراد سيگاري به وضوح ميتوانيد ببينيد. كاهش بذاق دهان و مشكلات ناشي از آن، فراهمساز استعداد زياد استعمال كنندههاي دخانيات به انواع سرطان دهان و حلق و غدد لنفاوي است.
دندان: سيگار كشيدن، انسان را در معرض انواع مشكلات مربوط به لثه و دندان، مثل سرطان لثه قرار ميدهد. در واقع براساس تحقيقي كه در سال ۲۰۰۵ در انگلستان انجام شده، افراد سيگاري گاهي تا ۶ برابر بيشتر از افراد غيرسيگار استعداد ابتلا به بيماريهاي لثه را دارند كه در نهايت، ممكن است منجر به از دست دادن دندانها شود. پوسيدگي زودرس دندانها و جرم گرفتن، بد رنگي و بد فرمي آنها از ديگر تأثيرات سيگار است.
چهره: اگر به چهره افراد سيگاري توجه كرده باشيد، پوست افراد سيگاري حالتي تيره و متفاوت دارد. خصوصياتي مثل چين و چروك، گود افتادگي و تيرگي پوست چهره بهخاطر مصرف سيگار ايجاد ميشود. دود سيگار حاوي مونواكسيد كربن است كه جايگزين اكسيژن موجود در پوست شما ميشود. علاوه بر اين، نيكوتين هم دارد كه گردش خون را كم كرده و پوست را خشك و بيروح ميسازد. علاوه بر اين مصرف سيگار باعث تخليه مواد مغذي مثل ويتامين C كه در حفظ و بازسازي پوست نقش مهمي دارند ميشود.
شكم: مصرف سيگار ميتواند باعث كماشتهايي شود و افراد سيگاري معمولا نسبت به سايرين وزن كمتري دارند اما تحقيقي كه در سال ۲۰۰۹ در كشور هلند انجام شده، نشان داده است كه ميزان چربي اندامهاي داخلي افراد سيگاري بيشتر از غيرسيگاريهاست. اين چربيها كه بين بافتها و اندامهاي داخلي وجود دارند، در شكم جمع شده و كمكم زمينهساز بيماريهاي ديگري ازجمله ديابت ميشوند.
زخمها: تحقيقات نشان دادهاند كه زخم افراد سيگاري بعد از انجام اعمال جراحي به سرعت سايرين بهبود حاصل نميكند. بنابراين افراد بسياري كه گمان ميكنند چين و چروكهاي ناشي از مصرف سيگار را ميتوانند با جراحي درمان كنند، بايد بدانند كه اين كار براي آنها مشكل خواهد بود.
انگشتان : نيكوتين موجود در دود سيگار باعث زردي انگشتان و ناخنها هم ميشود. اگر در اينترنت بهدنبال راهحلي براي اين مشكل بگرديد، با پيشنهادهايي مثل استفاده از آبليمو، مايع سفيدكننده و سابيدن با سيم مواجه ميشويد اما مسلما ترك سيگار كم هزينهتر، راحتتر و بيدردتر است.
پيري زودرس:متخصصين معتقدند كه سيگار كشيدن، فرايند پير شدن را تسريع ميكند و بهطور ميانگين افراد سيگاري ۱۴ سال پيرتر از غيرسيگاريها بهنظر ميرسند. در واقع مصرف سيگار مانع خونرساني به بافت پوست شده و باعث ميشود كه پوست شما چروكيده و ناسالم شود.
در بسياري از افراد سيگاري، ترك سيگار سخت است. آنها معمولا قبل از ترك كامل سيگار، چندين بار سعي در ترك داشتهاند اما موفق نشدهاند. همچنين احتمال بازگشت دوباره آنها به سيگار در چند هفته يا ماه اول بعد از ترك وجود دارد. ميتوان پيشبيني كرد افرادي كه بهمدت 3ماه سيگار را ترك كنند، ميتوانند بقيه زندگيشان را بدون سيگار سپري كنند. فوايد سلامتي ناشي از ترك سيگار قابل توجه است. تقريبا بلافاصله، گردش خون شخص شروع به بهبود و سطح مونواكسيد كربن در خون شروع به كاهش ميكند (مونواكسيدكربن سبب كاهش توانايي خون در حمل اكسيژن ميشود). تعداد نبض و فشار خون شخص سيگاري بهطور غيرطبيعي بالاست كه پس از ترك سيگار شروع به برگشت به حد طبيعي ميكند.
- تأثيري بر آرامش اعصاب دارد؟
خيليها براي رسيدن به آرامش رواني به مصرف دخانيات روي ميآورند. اما آيا واقعا استعمال دخانيات ميتواند آرامش اعصاب را تضمين كند يا نه؟
مصرف مواد دخاني، ۸۵ نوع بيماري و ۵۵نوع سرطان با خود به همراه ميآورد. آمارها نشان ميدهد از هر ۵ نفر مصرف كننده، ۳نفر بهدليل مصرف دخانيات ميميرند، درحاليكه آمار تصادفات، مرگ تنها يكنفر از ۵ نفر را نشان ميدهد؛ يعني مرگومير ناشي از مصرف دخانيات ۳ برابر مرگومير ناشي از تصادفات است. سمهايي كه از طريق مصرف دخانيات وارد بدن انسان ميشود، سيستم عصبي را مختل و گاهي فلج ميكند. نتيجه اين اتفاق هم بروز ناراحتيهاي عصبي و بيماريهاي رواني است. دكتر معدني، سؤال بالا را با يك سؤال پاسخ ميدهد: «عاملي كه به سيستم عصبي لطمه وارد كرده و آن را مختل ميكند، چگونه ميتواند در آرامش اعصاب مؤثر باشد؟» كشيدن سيگار، اتفافي نيست كه به راحتي بتوان از كنار آن گذشت. طبق تحقيقاتي كه سالهاي گذشته در زندان قصر سابق انجام شد، صددرصد افراد داراي اعتياد به موادمخدر، سيگاري هم بودند. مصرف سيگار پيشزمينهاي است براي روي آوردن به اعتيادهاي ديگر و ميتواند به راحتي زمينهساز بروز رفتارهاي پرخطر باشد.
اپيدمي دخانيات تازه آغاز شده است. اين هشداري است كه كارشناسان اعلام كردهاند. سالانه بيش از ۶۵ميليارد نخ سيگار در كشور مصرف ميشود و نيمي از نياز بازار كشور از طريق قاچاق تأمين ميشود. مواد دخاني طي يك قرن گذشته، 100ميليون نفر را به كام مرگ كشانده و پيشبيني ميشود اين رقم در قرن حاضر به يك ميليارد نفر برسد.
متخصصان، سيگار را مسئول ۳۰درصد كل سرطانها، ۹۰درصد سرطانهاي ريه، ۵۰درصد بيماريهاي قلب و عروق و ۷۵درصد بيماريهاي ريوي ميدانند.
